کالزایی و باززایی شاخه ارس juniperus excelsa با استفاده از روش درون شیشه ای

جوانه زنی و زنده مانی کم رویانهای بذرهای ارس یکی از مهمترین مشکلات جنگلکاری این گونه درختی می باشد. صرف نظر از مشکلات موجود در روشهای تکثیر جنسی این گونه، از آنجایی که تاکنون موفقیتی نیز در ریشه دار کردن قلمه های ارس حاصل نشده، به ریز ازدیادی ارس در شرایط in vitro اقدام گردید. به این منظور از سرشاخه های سبز درختان 8-10 ساله ارس (دارای برگهای سوزنی) نمونه هایی به طول 10 – 15 میلیمتر جمع آوری گردید و پس از سترون سازی در 7 نوع محیط کشت (ms و 6 محیط ms که محتوی نیتروژنی آن تغییر داده شده است) حاوی غلظتهای مختلفی از bap, kin, iba, naa, 2,4-d کشت گردید. سپس محیطهای کشت در یک اتاقک رشد با دمای 25 درجه سانتیگراد (روزانه) و 15 درجه سانتیگراد (شبانه)، 12 ساعت نور 2000 – 2500 لوکس و رطوبت 75 % نگهداری شدند. نتایج نشان می دهد که نه تنها تیمارهای هورمونی، بلکه تیمارهای ازتی نیز روی کالزایی تاثیرات مهمی می گذارند، به طوری که بهترین شرایط برای رشد کالوس، محیطهای کشت فاقد نیترات پتاسیم و دارای ml/l 100 گلوتامین و نسبت هورمونی بیش از یک bap/d-4،2 است. به علاوه فصل جمع آوری نمونه های گیاهی نیز عامل مهمی در محدودیت کالزایی است، به طوری که کالزایی در نمونه های پاییزی بهتر از نمونه های بهاری می باشد. در هیچ یک از تیمارهای هورمونی در محیط ms شاخه زایی صورت نگرفت، ولی تیمارهای غذایی، ms تغییر یافته، باعث تشکیل اندام گردید. به طوری که با حذف منبع نیترات آمونیوم از محیط ms نه تنها رشد جوانه جانبی اولیه بلکه تشکیل جوانه های نوپدید به صورت مستقیم از پهنک برگ و از کالوس مشاهده شد.